Sentandreja (Szentendre)
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice (Saborna crkva/Beogradska crkva); Preobraženska crkva (Tabačka crkva); Crkva Svetog Arhanđela Mihaila (Požarevačka crkva); Blagoveštenska crkva (Grčka crkva); Crkva Svetog Petra i Pavla (Điprovačka crkva); Crkva Svetog Nikole (Opovačka crkva); Crkva Svete Trojice (Zbeška crkva)
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice (Saborna crkva/Beogradska crkva)
Radi se o najmonumentalnijoj srpskoj crkvi u Mađarskoj. Prema predanju, Srbi su dolaskom u Sentandreju 1690. godine zatekli manju kamenu crkvu koju su podigli stariji doseljenici Srbi u 16. veku. Parohijani su na tu staru crkvu dozidali, u periodu od 1732. do 1734. godine, novi zvonik. Sredinom 18. veka, kada su počele da se podižu ostale sentandrejske crkve, pokazalo se da će Saborna crkva biti niža i manja, pa su njeni parohijani odlučili da podignu novu, veliku crkvu. Gradnja je počela 1756, a crkva je osvećena 1763. godine. Ikonostas je oslikao poznati slikar iz Novog Sada Vasilije Ostojić (1720-1791). Njegov ikonostas je 1883. godine nestručno „obnovio“, odnosno premazao izvesni Gincel Janoš. Crkva je u više navrata bila u fazama konzervacije i popravke, a jednu od najvećih obavio je Državni zavod za zaštitu spomenika kulture Mađarske.
Preobraženska crkva (Tabačka crkva)
Prvobitna crkva – brvnara podignuta je krajem 17. veka. Sadašnja crkva je zidana u periodu od 1741. do 1746. godine, dok je visoki zvonik podignut osamdesetih godina 18. veka. Bogati ukras na zapadnoj fasadi, izveden u kamenu i malteru, približava se ukusu na prelazu između barokne i klasicističke dekoracije. Pedesetih godina 18. veka je oslikan ikonostas, koji je bio rad grupe ikonopisaca iz Kijeva. U vreme kada je nastao, bio je najreprezentativniji ikonostas u Karlovačkoj mitropoliji. Prestone ikone konzervirane su u Galeriji Matice Srpske 1973. godine. Crkvu je obnovio Državni zavod za zaštitu spomenika kulture Mađarske.
Crkva Svetog Arhanđela Mihaila (Požarevačka crkva)
Na njenom mestu je još 1690. godine bila podignuta crkva–brvnara. Sadašnja crkva je zidana 1795, a osvećena 1763. godine, dok je visoki zvonik završen 1794. godine. Ikonostas niskog tipa je oslikan 1742. godine za neku drugu crkvu ali je ubrzo prenet u Požarevačku crkvu. Ikone su slikane u poznovizantijskom – ranobaroknom maniru. Prestone ikone i carske dveri konzervirane su u Galeriji Matice Srpske 1973. godine. Crkvu je posle Drugog svetskog rata obnovio Državni zavod za zaštitu spomenika kulture Mađarske.
Blagoveštenska crkva (Grčka crkva)
Na mestu crkve–brvnare iz 1690. godine podignuta je, sredinom 18. veka, sadašnja crkva. Ona je završena i osvećena 1752. godine. Zidana je po projektu peštanskog neimara Adama Majrehohera. Po skladnim proporcijama i bogatom ukrasu od kamene plastike na portalima, prozorima i na zvoniku, Blagoveštenska crkva spada u red najlepših srpskih crkava Eparhije budimske. Ikonostas je u periodu od 1802–1804. godine oslikao učenik Bečke slikarske akademije Mihajlo Živković (1776-1825). Crkvu je obnovio Zavod za zaštitu spomenika kulture Mađarske.
Crkva Svetog Petra i Pavla (Điprovačka crkva)
Prvobitna crkva–brvnara podignuta je krajem 17 veka. Sadašnja velika trikonhalna crkva sazidana je 1753. godine i poseduje ikonostas iz sredine 18 veka koji je pre Drugog svetskog rata, kada je crkva ustupljena katoličkoj crkvenoj opptini, prenet u Prizren. Crkvu je obnovio Državni zavod za zaštitu spomenika kulture Mađarske.
Crkva Svetog Nikole (Opovačka crkva)
Na njenom mestu se prvobitno nalazila crkva od drveta i poticala je iz 1690. godine. Sadašnja crkva je podignuta 1746. godine, a zvonik 1777. godine. Skladnih je dimenzija i skromnijeg arhitektonsko–dekorativnog ukrasa. Ustupljena je reformatskoj crkvenoj opštini 1913. godine a njen ikonostas je tada prenet u srpsku crkvu u Santovo.
Crkva Svete Trojice (Zbeška crkva)
Podignuta je 1738. godine u naselju Zbeg, koje je 1766. godine priključeno sentandrejskoj opštini. Ova crkva je 1948. godine ustupljena rimokatoličkoj crkvenoj opštini a njen ikonostas je tada prenet u srpsku kapelu u Pečuju.
Pregleda:
119