Lesnovski manastir ili manastir Svetog Gavrila Lesnovskog nalazi se u selu Lesnovu kod Kratova u severoistočnoj Makedoniji. To je jedan od najlepših i najznačajnijih vizantijskih spomenika na Balkanu i jedan od najimpresivnijih i kulturno najznačajnijih među manastirima u Makedoniji. Lesnovski manastir je sazidan na temeljima starije svetinje, koja je postojala u 11. veku, a iz žitija isposnika Gavrila Lesnovskog iz 1330. godine se može videti da se nastanak vezuje upravo za njega. Crkva Lesnovskog manastira je posvećena Svetim arhanđelu Gavrilu i Svetom Gavrilu Lesnovskom. Stariji manastir /iz 11.veka/ potpuno obnavlja i proširuje 1331. godine Despot Jovan Oliver, predstavnik srpske aristokratije i gospodar regiona Ovče Polje i Lesnovo. Na crkvenom saboru u Skoplju 1347. srpski car Dušan Silni je odredio Lesnovski manastir za sedište novoformirane zletovske episkopije. Godine 1381. manastir Svetog Gavrila Lesnovskog je podaren kao metoh /posed/ manastiru Hilandaru. Riznica lesnovskog manastira je imala veliki broj vrednih crkvenih rukopisa i knjiga. Crkva Svetog Arhanđela Gavrila ima dva različita arhitektonska stila: crkva iz 1341. godine i narteks koji je dogradio Despot Oliver 1349. godine. Crkvena građevina je u obliku upisanog krsta, slična drugim svetinjama toga vremena koje dolaze iz vizantijskih radionica.
